Bản đồ Việt Nam kết từ 5.000 chậu sen, lớn nhất từ trước đến nay Mập mờ giấy phép khai thác khoáng sản để "qua mặt" chính quyền?Nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ trước hay sau ngày 01/7/2024 có lợi hơn?Tập huấn mở rộng về Rác thải nhựa trên địa bàn thành phố Thủ Đức Thêm 5 loài cây mới lọt vào danh sách Cây Di sản Việt Nam

Môi trường » Bảo vệ môi trường

Thứ bảy, 18/05/2024, 22:36:26 PM (GMT+7)

“Chỉ lúc lũ lụt người ta mới thấy nhớ rừng"

(12:55:28 PM 24/10/2020)

(Tin Môi Trường) - “Chỉ lúc lũ lụt người ta mới thấy nhớ rừng. Đây là bài học cần phải thấy từ sớm, không phải khi xảy ra những cảnh thương tâm như ở miền Trung mới nhận ra", GS Huỳnh nói.

>> Indonesia sơ tán hơn 1.000 dân do lũ lụt nghiêm trọng ở thủ đô >> Lời nguyền tài nguyên >> VNPT kịp thời hỗ trợ khách hàng trong bão số 6, số 7 >> Việt Nam hỗ trợ Trung Quốc 100.000 USD khắc phục hậu quả lũ lụt, động đất >> Tại sao đập Tam Hiệp không cản nổi lũ lụt trên sông Dương Tử?

Đợt mưa lũ lịch sử ở miền Trung nằm ngoài khả năng của toàn bộ hệ thống dự báo và chống chọi của con người. Song, bên cạnh nguyên nhân khách quan, chuyên gia cho rằng có sự tác động của con người khiến hậu quả mưa lũ thêm phức tạp.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật (Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam), cho rằng chúng ta đang nhắm đến giá trị kinh tế to lớn mà xem nhẹ phát triển bền vững.

Hệ quả đã được cảnh báo

Ông Huỳnh nhìn nhận mưa lũ lịch sử tại miền Trung là thiên tai không lường trước được. Tuy nhiên, ông cho rằng thiệt hại lớn, mất mát đau thương bắt nguồn từ việc phát triển không bền vững ở miền Trung. Ở đây là phát triển kinh tế làm suy giảm diện tích rừng tự nhiên.

"Rừng miền Trung quý giá, quan trọng lắm. Chúng ta làm gì mấy chục năm qua để mất một thảm rừng, có độ che phủ lớn của miền Trung", ông Huỳnh tiếc nuối. Ông nói nếu các thảm rừng nguyên sinh còn thì ngăn chặn được phần nào thiệt hại, đặc biệt là thiệt hại do sạt lở đất.

GS Huy Huỳnh cho hay chuyên gia, nhà khoa học như ông nhiều lần lên tiếng cảnh báo việc cánh rừng nguyên sinh, rừng phòng hộ ngày càng mất đi. Bên cạnh đó, việc thay thế bằng loại cây có giá trị kinh tế cao gần như không thể bù đắp được giá trị của rừng nguyên sinh do hệ sinh thái, đa dạng sinh học đã bị phá vỡ.

Mưa lũ đã biến một đoạn quốc lộ 12A sát biên giới tỉnh Quảng Bình thành dòng suối chảy xiết. Ảnh: Duy Hiệu.

Việc trồng cây khác khiến nó trở thành rừng đơn loại, tức là độc chỉ có một loại cây và cũng không có tầng, thảm thực vật phong phú. Việc chống lũ lụt, xói mòn cũng gần như không có tác dụng.

"Chúng ta quá chủ quan. Chỉ lúc lũ lụt người ta mới thấy nhớ rừng. Đây là bài học cần phải thấy từ sớm chứ không phải để khi xảy ra những cảnh thương tâm như ở miền Trung vừa qua", vị giáo sư ngậm ngùi.

Yếu tố địa chất rất bất lợi

PGS.TS Cao Đình Triều, nguyên Phó viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, cho rằng yếu tố địa chất cũng là nguyên nhân khiến các trận lũ, sạt lở đất ở khu vực miền Trung thêm phần cực đoan.

Miền Trung có đặc tính địa hình phân cắt lớn, rất dốc, mưa lũ khi tràn qua địa hình dốc thì trôi nhanh, nguy hiểm hơn so với địa hình bằng phẳng. Khu vực này cũng được các nhà khoa học đánh giá là có tình trạng trượt lở đất phức tạp và nguy hiểm hơn nhiều khu vực khác của nước ta.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra khu vực như Huế, Quảng Bình, Quảng Trị là địa hình thường xuyên có tình trạng trượt lở đất do nằm trên một đới đứt gãy vẫn đang hoạt động.

Tuy tính chất địa hình phức tạp, nhưng ông Triều cho rằng nhiều người dân vẫn chủ quan, xây cất nhà nơi có nguy cơ cao. Vì thế, trong đợt mưa lũ lớn vừa qua, nhiều tai nạn đáng tiếc xảy ra do sạt lở núi.

"Chuyên gia khuyến cáo nhiều về vấn đề này. Họ xây dựng cả bản đồ xác định khu vực nguy cơ trượt lở đất. Nhưng để tìm được vị trí an toàn ở khu vực này gần như không thể", vị chuyên gia nhìn nhận.

“Chỉ[-]lúc[-]lũ[-]lụt[-]người[-]ta[-]mới[-]thấy[-]nhớ[-]rừng"

Hiện trường vụ sạt lở đất nghiêm trọng tại Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Cha Lo tại huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Ảnh: Duy Hiệu.

Một yếu tố nữa được ông nhắc đến là đất đá ở khu vực miền Trung bị phong hóa mạnh. Đất đá mềm, vụn hay kiến tạo khe nứt phát triển dẫn đến sạt lở. "Với điều kiện địa chất ở khu vực miền Trung, cộng với mưa lũ lịch sử như vừa rồi thì sạt lở cả quả núi cũng không lạ", vị chuyên gia nhận định.

Ông nhấn mạnh đây cũng là khó khăn của người dân miền Trung. Tìm được một khu vực vững chãi, an toàn để xây dựng vô cùng khó.

Không thể lấy ngắn nuôi dài

Theo số liệu của Tổng cục Lâm nghiệp, từ năm 2016 đến năm 2019, diện tích rừng mất đi ở nước ta là 7.283 ha. Mỗi năm trôi qua, Việt Nam mất đi 2.430 ha rừng. Diện tích rừng tự nhiên bị giảm sút là do việc chuyển đổi mục đích sử dụng, khai thác quá mức, đặc biệt là tại 2 khu vực duyên hải miền Trung và Tây Nguyên.

Đáng lo hơn, diện tích rừng phòng hộ đang ngày càng suy giảm, thay vào đó là diện tích rừng sản xuất. Nguyên nhân từ việc người dân đốt rừng làm nương rẫy, cho đến trồng loại cây cho giá trị kinh tế cao. Các thảm rừng nguyên sinh, tự nhiên ở miền Trung ngày một thưa thớt.

"Chìa khóa ở đây vẫn là phát triển kinh tế bền vững. Rừng tự nhiên không có giá trị kinh tế trước mắt, nhưng nó là nguồn lợi đối với xã hội, là sự bảo vệ mạng sống, tài sản của người dân lâu dài", giáo sư Đặng Huy Huỳnh nói.

Theo ông, Nhà nước cần giao các cơ quan ở địa phương tăng cường vai trò giám sát, quản lý chặt chẽ, tái phát triển rừng, đặc biệt là rừng nguyên sinh. Ông đề nghị các dự án đe dọa đến sự phát triển của rừng tự nhiên nên hết sức cân nhắc, tránh việc phát triển kinh tế phải đánh đổi quá nhiều diện tích rừng.

Sơn Hà

[Quay lại]

Từ khóa liên quan: Chỉ lúc, lũ lụt, người ta, mới thấy, nhớ rừng

Gửi ý kiến bạn đọc về: “Chỉ lúc lũ lụt người ta mới thấy nhớ rừng"

*	*
*
Nội dung*

Chọn file

(File: .Zip - 2M)

(Tin Môi Trường hoan nghênh các ý kiến đóng góp của bạn đọc cho bài viết. Các thảo luận sẽ được xem xét trước khi đăng tải. Tin Môi Trường giữ quyền từ chối những lời lẽ xúc phạm cá nhân, tổ chức; lời lẽ trái thuần phong mỹ tục, vi phạm pháp luật. Bạn đọc thảo luận bằng tiếng Việt có dấu. Ý kiến không nhất thiết thể hiện quan điểm của Tin Môi Trường. Cám ơn sự đóng góp và hợp tác của các bạn)

Bạn cũng có thể quan tâm:

Bài viết mới:

Xem theo:

Đọc nhiều nhất

Phản hồi nhiều

Không khí

Chất lượng không khí tại Long Xuyên (An Giang) ở mức rất có hại cho sức khỏe

(Tin Môi Trường) - Sáng 12/8, theo ứng dụng PAM Air (mạng lưới quan trắc môi trường không khí độc lập đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam, phủ rộng tại 63 tỉnh, thành phố; do Công ty Cổ phần Tư vấn và tích hợp công nghệ D&L quản lý), điểm đo tại Thư viện tỉnh An Giang, thành phố Long Xuyên có chất lượng không khí ở mức 270, rất có hại cho sức khỏe, ảnh hưởng tới sức khỏe tất cả người dân trong khu vực.

Nước

Thanh Hóa: Nước sông Mã bất ngờ đổi màu đen kịt

(Tin Môi Trường) - Sông Mã qua địa bàn huyện Bá Thước (tỉnh Thanh Hóa) đổi màu đen kịt như sông Tô Lịch; hàng tấn cá lồng chết la liệt, nhiều người dân xót xa tháo dỡ lồng bè.

Chất thải

Giảm thiểu rác thải nhựa để phát triển du lịch Xanh

(Tin Môi Trường) - Theo ước tính, mỗi năm nước ta có hàng trăm triệu lượt khách trong và ngoài nước đi du lịch ở khăp các địa phương. Cùng với xu thế hiện đại, ngành Du lịch Việt Nam là một trong những ngành thường xuyên gây thêm mối nguy ô nhiễm cho môi trường nói chung và đại dương nói riêng, trong đó có rác thải nhựa. một nguồn phát sinh rác thải nhựa lớn trong nước. Thực tế cho thấy, rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch có hướng tăng dần theo từng năm và đang gây áp lực cho môi trường, phát sinh bệnh tật, ô nhiễm nguồn nước,…

Tiếng ồn

Việt Nam và Đan Mạch hợp tác thúc đẩy các nỗ lực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

(Tin Môi Trường) - Bộ Công Thương Việt Nam mới đây đã ban hành Bộ tài liệu hướng dẫn lập Kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giai đoạn 2020-2025 (Kế hoạch TKNL cấp tỉnh). Bộ tài liệu hướng dẫn này được soạn thảo với sự hỗ trợ của Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch, sẽ giúp cho toàn bộ 63 tỉnh thành của Việt Nam thống kê việc sử dụng năng lượng và xây dựng kế hoạch hành động của địa phương nhằm triển khai các hoạt động về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.