»

Thứ bảy, 04/05/2024, 11:14:48 AM (GMT+7)

Những phát hiện ấn tượng về thế giới tự nhiên năm 2021

(15:39:37 PM 04/01/2022)
(Tin Môi Trường) - Dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, các nhà khoa học trên thế giới vẫn có nhiều phát hiện thú vị về thế giới tự nhiên mà chúng ta có thể đã bỏ lỡ trong một năm đầy biến động như năm 2021.

 Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021

Dưới đây là những phát hiện ấn tượng về thế giới tự nhiên trong năm 2021 do tạp chí National Geographic bình chọn.
 
Loài bò sát nhỏ nhất thế giới
 
Tháng 2-2021, Đài CNN đưa tin tắc kè hoa Madagascar Brookesia nana, đến từ các khu rừng nhiệt đới phía bắc Madagascar, được xác định là loài bò sát nhỏ nhất thế giới. Chúng chỉ dài khoảng 13,5mm, và nằm gọn trên đầu ngón tay người.
 
Tuy được tìm thấy trong khu vực được bảo vệ, nhưng do tác động tiêu cực từ nạn phá rừng và phạm vi cư trú quá nhỏ hẹp, nhiều nhà nghiên cứu lo ngại loài tắc kè hoa Brookesia đặc hữu đang rơi vào nguy cơ tuyệt chủng rất cao.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Tắc kè hoa Madagascar Brookesia nana, sinh sống ở phía bắc Madagascar, hiện được ghi nhận là loài bò sát nhỏ nhất trên trái đất - Ảnh: FRANK GLAW

Nhân bản vô tính chồn sương chân đen
 
Tháng 3-2021, các nhà khoa học Mỹ đã nhân bản thành công chồn sương chân đen nguy cấp từ tế bào được bảo quản đông lạnh của một con khác đã chết hơn 30 năm trước.
 
Cá thể chồn con có tên là Elizabeth Ann và đang được nuôi dưỡng tại cơ sở nuôi chồn sương chân đen của Dịch vụ cá và động vật hoang dã ở Fort Collins, Colorado, Mỹ.
 
Thành tựu này được tạp chí National Geographic mô tả là “bước đột phá lớn” trong công tác bảo tồn loài chồn bản xứ duy nhất ở Bắc Mỹ.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Con chồn sương chân đen Elizabeth Ann được ba tuần tuổi, hiện đang được nuôi dưỡng tại Trung tâm Bảo tồn chồn sương chân đen quốc gia - Ảnh: REVIVE & RESTORE
 
Nhà của gần 500 loài ong trên thế giới
 
Tháng 4-2021, một công trình nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Hymenoptera Research đã phát hiện 497 loài ong khác nhau cùng sinh sống trong khu vực 15km2 tại thung lũng San Bernardino, nằm giữa Arizona và Mexico, phía tây nam nước Mỹ.
 
Thung lũng này hiện đang được ghi nhận là nơi có mật độ đa dạng loài ong cao nhất trên thế giới. Phát hiện thú vị trên cho thấy công tác bảo tồn thung lũng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Đàn ong Svastra Duplocincta nghỉ ngơi qua đêm trên một cành cây - Ảnh: BRUCE D TAUBERT
 
Trinh sản ở loài chim hiếm
 
Tháng 10-2021, giới nghiên cứu bất ngờ phát hiện hiện tượng trinh sản ở thần ưng California. Được biết, nạn đầu độc, săn bắt trái phép và các hoạt động tàn phá môi trường sống đã đẩy loài chim này đến bờ vực tuyệt chủng vào giữa thế kỷ 20. Toàn bộ quần thể loài chim này giảm xuống còn 22 con vào năm 1982.
 
Sau nỗ lực nhân giống nuôi nhốt suốt nhiều thập kỷ, năm 2021 ghi nhận số lượng thần ưng California trong tự nhiên hiện tăng lên đến hơn 500 con.
 
Trinh sản có thể được xem như giải pháp bảo vệ các loài quý hiếm khi các cặp sinh sản hạn chế về số lượng, nhưng về cơ bản, đây vẫn là một dạng giao phối cận huyết có khả năng gây ra nhiều bất lợi cho loài.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Sau nỗ lực nhân giống nuôi nhốt suốt nhiều thập kỷ, năm 2021 ghi nhận số lượng thần ưng California trong tự nhiên đã tăng trở lại - Ảnh: MINDEN PICTURES
 
Voi tiến hóa mất ngà
 
Các nhà nghiên cứu phát hiện sau giai đoạn nội chiến và săn trộm với quy mô nghiêm trọng ở Mozambique, nhiều quần thể voi ở quốc gia này đang có xu hướng không mọc ngà để thoát khỏi lưỡi cưa tàn ác của con người.
 
Công trình nghiên cứu do tạp chí Science công bố vào tháng 10-2021 cho thấy các loài voi châu Phi đã có phát sinh đột biến tại hai gene mang nhiệm vụ thúc đẩy sự phát triển của ngà.
 
Xu hướng tiến hóa không mọc ngà có thể bảo vệ các cá thể voi khỏi những kẻ săn trộm, nhưng lại tiềm ẩn nhiều hậu quả lâu dài cho quần thể và có khả năng tác động tiêu cực đến toàn bộ mạng lưới thực vật và động vật ở đồng cỏ châu Phi.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Đàn voi không ngà trong công viên quốc gia Gorongosa (Mozambique) - Ảnh: JEN GUYTON
 
Ngựa và lừa đào “giếng” lấy nước trên sa mạc
 
Khảo sát nhiều địa điểm trên sa mạc Sonoran trải dài qua bang Arizona và California, Mỹ, nghiên cứu đăng trên tạp chí Science vào tháng 4-2021 cho biết lừa và ngựa thường dùng chân trước đào các hố sâu gần 2m tới mạch nước ngầm trên sa mạc.
 
Các “giếng” nước này trở nên đặc biệt quan trọng vào những thời điểm khô hạn và nắng nóng trong năm vì chúng là nguồn nước sẵn có duy nhất cho nhiều loài động vật hoang dã khác như chim, gấu…
 
Theo nhà nghiên cứu Erick Lundgren tại ĐH Aarhus (Đan Mạch), hành vi này phù hợp với tập tính chủ động thay đổi môi trường sống của động vật hoang dã.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Với tập tính chủ động thay đổi môi trường sống, ngựa và lừa thường tự đào "giếng" lấy nước trên sa mạc - Ảnh: HORSE TALK

Loài sên biển tự “rụng" đầu khỏi cơ thể
 
Tháng 3-2021, nhóm các nhà khoa học Nhật đã phát hiện hai loài sên biển có khả năng tự mọc lại toàn bộ cơ thể, bao gồm cả tim, sau khi chủ động "rụng" thân thể và sống với mỗi phần đầu.
 
Sau khi tự "rụng" phần thân, hai loài sên biển này sẽ ăn một loại tảo giúp chúng có khả năng quang hợp và hô hấp tương tự thực vật trong khoảng 10 ngày. Nhờ đó, các cá thể sên biển trưởng thành dài đến 15cm có thể tiếp tục sống mà không cần máu và dưỡng chất.
 
Hiện các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu khả năng ứng dụng cơ chế tái tạo cơ thể đặc biệt của loài sên biển này vào điều trị cho người bệnh.
 
Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021
Loài sên biển này có khả năng tái tạo cơ thể mới sau khi tự "rụng" đầu, một đặc điểm hiếm gặp trong giới động vật - Ảnh: NATIONAL GEPGRAPHIC
 
Loài kiến có khả năng tăng, giảm kích thước não
 
Tháng 4-2021, các nhà khoa học tại ĐH Y khoa New York và ĐH Arizona phát hiện khi kiến chúa chết, thay vì tan đàn như những loài kiến khác, các cá thể thuộc đàn kiến nhảy Ấn Độ có khả năng chủ động giảm kích thước não để giành ghế thủ lĩnh tạm thời và tiếp tục duy trì đàn kiến.
 
Nghiên cứu chỉ ra rằng sau khi “nhậm chức”, khối lượng não của kiến chúa giảm đi 19% so với những cá thể khác trong đàn vì nhiệm vụ hằng ngày của chúng không đòi hỏi quá trình xử lý nhận thức cao.
 
Tuy nhiên, chỉ trong vòng tám tuần, não bộ của những con kiến chúa “lâm thời" sẽ trở lại kích thước ban đầu. Giới khoa học dự đoán đây là loài côn trùng đầu tiên có khả năng tăng, giảm kích thước não có chủ đích.
 

Những[-]phát[-]hiện[-]ấn[-]tượng[-]về[-]thế[-]giới[-]tự[-]nhiên[-]năm[-]2021 

Loài kiến nhảy Ấn Độ có thể tăng, giảm kích thước não có chủ đích - Ảnh: NATIONAL GEPGRAPHIC
()Nguồn: tạp chí National Geographic)
TÁI CHẾ ĐƠN GIẢN THẾ

Gửi ý kiến bạn đọc về: Những phát hiện ấn tượng về thế giới tự nhiên năm 2021

* *
*
*
Chọn file
(File: .Zip - 2M)
(Tin Môi Trường hoan nghênh các ý kiến đóng góp của bạn đọc cho bài viết. Các thảo luận sẽ được xem xét trước khi đăng tải. Tin Môi Trường giữ quyền từ chối những lời lẽ xúc phạm cá nhân, tổ chức; lời lẽ trái thuần phong mỹ tục, vi phạm pháp luật. Bạn đọc thảo luận bằng tiếng Việt có dấu. Ý kiến không nhất thiết thể hiện quan điểm của Tin Môi Trường. Cám ơn sự đóng góp và hợp tác của các bạn)
CPECO
Không xả rác
VACNECPECO
 Phú Thọ: Siết chặt quản lý, sử dụng đất công ích

Phú Thọ: Siết chặt quản lý, sử dụng đất công ích

(Tin Môi Trường) - Hiện nay, tỉnh Phú Thọ có tình trạng sử dụng đất công ích không đúng mục đích, bị lấn chiếm, chiếm dụng, cho thuê sai quy định tại một số nơi do buông lỏng quản lý, sử dụng. Việc quản lý lỏng lẻo này còn làm gia tăng tình trạng khiếu nại, gây khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh.

Tin Môi Trường
VACNE 30 năm
 Công nhận quần thể 57 cây chè cổ Shan tuyết ở Mộc Châu là Cây Di sản Việt Nam

Công nhận quần thể 57 cây chè cổ Shan tuyết ở Mộc Châu là Cây Di sản Việt Nam

(Tin Môi Trường) - Quần thể 57 cây chè cổ Shan tuyết ở tiểu khu bản Ôn, thị trấn Nông trường Mộc Châu được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây Di sản Việt Nam vào cuối năm 2023.

Hội BVTN&MT Việt Nam
KHÔNG XẢ RÁC BỪA BÃI